top of page

Gastroesophageal reflux disease (GERD)

“ภาวะกรดไหลย้อน”

สาเหตุ

       เกิดจากสารคัดหลั่งจากกระเพาะอาหารหรือลำไส้เล็กส่วนต้นซึ่งอาจเป็นกรด กรดอ่อน ด่าง หรือแก๊ส ไหลย้อนจากกระเพาะอาหารเข้ามาในหลอดอาหาร แล้วทำให้เกิดอาการ เช่น อาการแสบร้อนหน้าอกหรือเรอเปรี้ยว (Heartburn) โดยอาจทำให้มีการอักเสบของเยื่อบุหลอดอาหาร ( reflux esophagitis) หรือไม่มีการอักเสบของหลอดอาหารก็ได้

Pathophysiology of GERD

            GERD เกิดจากหูรูดบนหรือล่างหย่อนยานปิดไม่มิด หลอดอาหารไม่บีบหรือรูดลงเพราะประสาทของหูรูดเสีย  อันเกิดจากโรคบางอย่าง หรือหลอดอาหารแข็งตัวไม่ยืดหยุ่น หรือเกิดจากการที่หลอดอาหารอักเสบบ่อยๆ เพราะอาหารในกระเพาะมีการสำรอกขึ้นมาผ่านหลอดอาหารทำให้เกิดแผลเป็นๆ หายๆ เมื่อแผลหายแล้วก็ทำให้หลอดอาหารเกิดเป็น scar แข็งเป็นแผลหลายๆแห่ง อาจจะมีโอกาสแตกได้ หรือที่เรียกว่า Barrett's Esophagus ถ้าหากถ้ากะบังลมหย่อนยาน หูรูดหลอดอาหารก็จะหย่อนยานไปด้วย และอาจทำให้กระเพาะอาหารส่วนบนโป่งขึ้นไป และดันไปในช่องทรวงอก ที่เรียกภาวะ Hiatus Hernia ซึ่งกรดในกระเพาะส่วนนั้นมีโอกาสเกิดการไหลย้อนขึ้นมาที่หลอดอาหาร และทำให้เกิด อาการแสบร้อนในทรวงอกหรือที่เรียกว่า Heartburn

            กลุ่มที่พบการบาดเจ็บของหลอดอาหาร ได้แก่ reflux esophagitis , esophageal stricture, Barrett’s esophagus และ esophageal adenocarcinoma ซึ่งสามารถตรวจพบได้ โดยการส่องกล้องที่ใช้แสงสีขาวปกติ

            ส่วนกลุ่มที่ไม่พบการบาดเจ็บของหลอดอาหารจากการส่องกล้องที่ใช้แสงสีขาวปกติ ( non erosive reflux disease ) โดยตรวจไม่พบรอยปริของเยื่อบุผิวหลอดอาหาร เมื่อส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบน

Sign & Sympthom

  • Heartburn (อาการแสบยอดอก)

  • Regurgitation (ขย้อนหรือสำรอก)

  • Water brash (น้ำลายสอ)

  • Chest pain (เจ็บหน้าอก)

  • Dysphagia (กลืนลำบาก)

  • Odynophagia (กลืนเจ็บ)

หมายเหตุ *Epigastric pain ไม่ถือเป็นอาการจำเพาะของ GERG       ดังนั้น หากผู้ป่วยไม่มีอาการ epigastric pain อย่างเดียว ให้พิจารณาดูแลผู้ป่วยแบบ dyspepsia แทน

 

เกณฑ์การวินิจฉัย GERD ตาม Montreal International Consensus ประกอบไปด้วย

  1. การวัดภาวะกรด (pH monitor)

  2. การวัดค่าความต้านทาน (Impedance test)

  3. การส่องกล้อง (endoscopy)

 

การวินิจฉัยภาวะกรดไหลย้อน

   •ประวัติอาการแสบร้อนบริเวณยอดอก การใช้ยาประเภทแก้ปวดท้องหรือท้องเดินบ่อยๆ เพราะพวกนี้ทำให้หูรูดของหลอดอาหารหย่อนยาน

   •การตรวจร่างกายพบอาการเจ็บหน้าอก ปวดแสบร้อนบริเวณทรวงถึงในปาก

   •การตรวจทางห้องปฏิบัติการ โดยการทำ Barium  Esophagography ให้กลืนสารทึบรังสีลงไปในกระเพาะ แล้วถ่ายภาพขณะที่สารทึบเคลือบหลอดอาหารและสารอยู่ในกระเพาะอาหาร

 

แนวทางการวินิจฉัยโรคกรดไหลย้อนในประเทศไทย (2547)

 

bottom of page